ნამუშევრები

ხელით წერა – ტექსტის ინტერპრეტაცია

დამწერლობა კაცობრიობის ყველაზე დიდი გამოგონებაა. სიტყვის ჩაწერა და უკვდავყოფა მის გარეშე არ არსებობს! კალიგრაფია კი სიტყვის უკვდავყოფას ხელოვნებად აქცევს: სიტყვის ჩაწერა და საუკუნოდ შენახვა საკმარისი არაა, ნაწერი ლამაზიც უნდა იყოს!

მაგრამ ქართველი კალიგრაფები არც სიტყვის ლამაზად უკვდავყოფით დაკმაყოფილდნენ. მათ ქართული კალიგრაფიის ადრეულ ეტაპზევე დასვეს საკითხი: შეიძლება, სრულიად სხვადასხვა შინაარსის ტექსტები ერთი და იმავე კალიგრაფიით იწერებოდეს? „რა თქმა უნდა! ასე ხომ უფრო მარტივია!“ – ეს იქნებოდა პრაგმატული ადამიანის პასუხი. მაგრამ კალიგრაფები ხელოვანები არიან და მათ განსხვავებული პასუხი გასცეს ამ საკითხს: თუ გეომეტრიული სიზუსტის ასომთავრული ძალიან უხდება მონუმენტურ სამშენებლო წარწერებს, სასულიერო შინაარსის ვრცელ ტექსტებს მკაცრი, კუთხოვანი და მწყობრი ნუსხური უფრო შეესაბამება, საერო ლიტერატურის სულისკვეთება კი მსუბუქი და თავისუფალი მხედრულით უკეთ გადმოიცემა.

ქართველ კალიგრაფთა ეს მიგნება, რომ სხვადასხვა შინაარსის ტექსტს სხვადასხვაგვარი ხასიათი აქვს და სხვადასხვაგვარ კალიგრაფიას ითხოვს, XXI საუკუნეში, როცა ხელით წერის ხელოვნება პრაგმატული მიზნებისგან სრულად გათავისუფლებულია, უფრო შორს შეიძლება წავიდეს: შეიძლება, ერთნაირი გამომსახველობით გადაიწეროს რუსთაველის სიბრძნე და ბიბლიური ჭეშმარიტება, ილიას პუბლიცისტიკა, გალაკტიონისა და ბარათაშვილის პოეზია? ყველა ტექსტი განსხვავებულ გრძნობებს აღძრავს მკითხველში. ჩემი, როგორც კალიგრაფის, ამოცანა კი არის ამ გრძნობების მონასმებში გამოხატვა და ტექსტის ინტერპრეტაცია კალიგრაფიით. ყოველი ტექსტის განსხვავებული გრძნობით გადმოცემა სიახლის მუდმივ ძიებას ითხოვს, რაც ყველაზე ტრადიციული მახასიათებელია ქართული კალიგრაფიისა.